Szkoła jest częścią naszego życia – i wspomnienia o niej, która pozostają z nami na długo potem, gdy ją opuścimy. Zarówno Wielka Brytania, jak i Stany Zjednoczone mają długą tradycję edukacji i wiele szkół znanych na całym świecie. Nie powinno Cię więc dziwić, że idiomy angielskie bywają bardzo często związane z edukacją i szkołą.
Czym są angielskie idiomy?
Idiomy to związki wyrazowe, których znaczenie jest inne niż dosłowne znaczenie słów, z których się składają. To związki frazeologiczne, metafory i przysłowia. Idiomy nigdy nie są tłumaczone słowo w słowo i często są trudne do przetłumaczenia na inne języki. Polak powie dosłownie „małe piwo”, ale Amerykanin powie „easy as pie”. W obu przypadkach nie chodzi o piwo ani ciasto, ale po prostu o to, że coś jest bardzo łatwe.
Idiomy dobrze jest znać, ponieważ używamy ich na okrągło (to też jest idiom), a w języku obcym na pewno się na nie natkniemy. Sprawiają, że brzmimy naturalnie i dodają lekkości i stylu naszemu codziennemu językowi. Nauka ich poszerza naszą wiedzę o kulturze, o czym dowiesz się z poniższych przykładów. I tak, poniżej znajdziecie angielskie idiomy związane ze szkołą – warto się ich nauczyć!
As easy as ABC
Example: With this new book, we can make programming these systems as easy as ABC!
Co to oznacza: „ABC” czyli alfabet to coś, co mogą opanować nawet dzieci. Innym użytecznym wyrażeniem jest „child’s play”. Jeśli coś jest bardzo, bardzo proste, możemy nawet powiedzieć „easy as falling down a log”… spadanie z kłody nie jest trudną umiejętnością do opanowania, a nauka czytania zajmuje pierwszoklasistom kilka miesięcy!
Eager Beaver
Example: Shaniqua is such an eager beaver these days. She’s been taking all kinds of gigs, since she’s saving up for a new computer.
Co to oznacza: Bobry są bardzo pracowite i chętne („eager”) do budowy tamy. „Eager beaver” czyli gorliwy bóbr to ktoś ciężko pracujący… lub, szczególnie w klasie, ten uczeń, który zawsze wyrywa się do odpowiedzi. Być może dobrym określeniem byłoby „nadgorliwy”.
Old school (of the old school)
Example: She’s a teacher of the old school – stern and uncompromising, but fair.
Co to oznacza: „Old school” oznacza stare metody postępowania – niekoniecznie przestarzałe, może zapomniane. Tak jak w naszym przykładzie, nie musi być to negatywna opinia. Po polsku też mówimy „stara szkoła”, a często gracze wideo mówią „oldskulowy” o grach w stylu retro.
School of hard knocks/University of life
Example: I, on the other hand, am a fully rounded human being with a degree from the university of life, a diploma from the school of hard knocks, and three gold stars from the kindergarten of getting the $#!& kicked out of me.
Co to oznacza: „School of hard knocks” i „University of life” to oczywiście nie są prawdziwe uniwersytety – to wyrażenie oznacza po prostu, że najlepszą szkołą jest samo życie. „Szkoła ciosów” odnosi się do lekcji zdobytych na własnej skórze, i to przeważnie nieprzyjemnych, czasem nawet w grę może wchodzić prawdziwa przemoc. „University of life” ma nieco bardziej pozytywne znaczenie – jest często używane przez Amerykanów, którzy generalnie wierzą, że prawdziwe doświadczenia życiowe mogą nauczyć was więcej niż jakikolwiek uniwersytet. Oczywiście, nie ma idiomu o „przedszkolu napie@$$nia” – ale ten cytat z serialu Blackadder jest przezabawny!
You can’t teach an old dog new tricks
Example: After a year of practice and lessons in use of layout, it turned out it’s never too late to teach an old dog new tricks.
Co to oznacza: Po polsku może powiemy „nie przesadza się starych drzew”, co ma nieco mniej sensu. Nietrudno domyślić się znaczenia angielskiego zwrotu. Dzieci uczą się szybko – ale z wiekiem tracimy tę umiejętność… i najwyraźniej psy także. Trudno jest się czegoś nauczyć, gdy jest się starym albo doświadczonym.
Old school tie
Example: Do you know how hard it is to be a politician in England without the old school tie? It’s even worse for women.
Co to oznacza: Dziś w brytyjskich szkołach nadal trzeba nosić mundurek. Krawat szkolny ma jednak specjalne znaczenie – jest zazwyczaj w kolorach szkoły. Absolwenci prestiżowych szkół, takich jak Eton, są w stanie rozpoznać się nawzajem dzięki barwom krawata. Tutaj „Old School Tie” to „krawat szkolny”… ale sugeruje też „tie” w znaczeniu powiązań, braterstwa, wsparcia. To wyrażenie implikuje też trochę „ręka rękę myje”: bogaci Anglicy, którzy chodzili do tej samej szkoły, wspierają się nawzajem i tworzą elitę w świecie biznesu czy polityki. Często używa się określenia „Old Boys Network” – przy czym Old Boys nie oznacza „starych chłopców”, ale „dorosłych uczniów”, bo „boy” to był też „uczeń naszej szkoły”.
Old college try
Example: Well, this sounds daunting, but I can work late at night. Let’s give it an old college try.
Co to oznacza: Przenieśmy się z brytyjskiej szkoły do amerykańskiej. „College” w Stanach oznacza uniwersytet. „Old college try” nie odnosi się właściwie do nauki, ale do ligi sportowej. W USA sport uniwersytecki jest bardzo popularny i stanowi swoistą „drugą ligę” sportu zawodowego – to właśnie z lig uniwersyteckich rekrutują się najlepsi zawodowi gracze. „Old college try” jako wyrażenie pochodzi prawdopodobnie z baseballu. Pierwotnie oznaczało to, że zawodowy sportowiec sięgał po taktykę i zagrania znane mu z ligi uniwersyteckiej. Można więc wywnioskować, że to „desperackie metody”, ryzykowna taktyka typu „nie wiem, czy to zadziała”, „Spróbujmy, a nuż?”. W dzisiejszych czasach wiele osób używa tego w bardziej pozytywnym znaczeniu: „najlepsze na co mnie stać”, „dałem z siebie wszystko”.
Learn your lesson/teach a lesson
Example: If he’s not shutting up, I’m going to teach him a lesson he’s never going to forget.
Co to oznacza: Wiele osób nie myśli o tej frazie jako o idiomie. Po polsku też mówimy „dać komuś lekcję” lub „nauczkę”. Ale zazwyczaj nie jest to lekcja, i chociaż osoba może nauczyć się pewnego nawyku, nie uczysz jej dosłownie.
To ace/to bomb
Example: „I know I’m gonna ace this” „I don’t know, mate. You said the same thing last week and you really bombed.”
Co to oznacza: As to karta numer jeden – a więc być asem to być wśród najlepszych. Kiedy używamy słowa „to ace” jako czasownika, oznacza to, że zdaliśmy egzamin śpiewająco. A „to bomb” oznacza… cóż, coś zupełnie przeciwnego, oblaliśmy i to po całości. W kulturze amerykańskiej dzieciom od najmłodszych lat wpaja się ducha rywalizacji – i często można pochwalić się mamie: „I aced the test, Ma!” tylko wtedy, gdy faktycznie zajęliśmy pierwsze miejsce.
To burn the midnight oil
Example: The new book is coming out this weekend and me and the marketing team have been burning the midnight oil, forgetting about the family life.
Co to oznacza: To bardzo piękne wyrażenie pochodzi jeszcze z XVII wieku, kiedy to miało dosłowne znaczenie. Do lampy z knotem rzeczywiście nalewano oliwę, by po północy można było pracować. I tylko nieliczni pracowali wtedy nocami – często byli to uczeni, rzemieślnicy i ludzie, którzy musieli jak najwięcej czytać. Kiedy „spalamy oliwę o północy”, uczymy się bardzo późno czy „zarywamy nockę”.
Mam nadzieję, że nie stracisz snu ucząc się tych przyjaznych zwrotów. We also hope that learning these was a real lesson and hopefully will let you ace an exam and pass with flying colors!